Hoofdvraag: Hoe gaan cultuurgroepen in een samenleving met elkaar om en welke soorten botsingen kunnen er ontstaan?

Voor de manier waarop verschillende cultuurgroepen met elkaar omgaan, bestaan ruwweg drie mogelijkheden: segregatie, assimilatie en integratie.

 Segregatie – Als cultuurgroepen volkomen langs elkaar heen leven, spreken we van segregatie. Een extreem voorbeeld hiervan was het apartheidsregime in Zuid-Afrika, waar de sociale en culturele ongelijkheid wettelijk was vastgelegd en zelfs geweld werd gebruikt tegen de zwarte bevolking. 

Assimilatie – Het tegenovergestelde van segregatie is assimilatie. Iran is een voorbeeld van een land waar assimilatie onder dwang plaatsvindt. De overheid verbiedt dan culturele uitingen van minderheden, zoals taal of religie. En dus worden kerken, tempels en synagogen gesloten. 

Integratie – De Nederlandse regering gaat uit van Integratie. Iedereen moet zich aanpassen aan de kernwaarden van de Nederlandse cultuur, maar je mag voor een deel je eigen cultuur behouden. In de praktijk zie je vaak een wederzijdse aanpassing: nieuwkomers nemen delen van de Nederlandse dominante cultuur over en de oorspronkelijke Nederlandse bevolking doet dat ook met delen van de nieuwe culturen. 

Bijna iedereen heeft wel vooroordelen en stereotypen over mensen die behoren tot een andere groep. Soms kan dit leiden tot discriminatie. Veelvoorkomende kenmerken waarop mensen elkaar discrimineren, zijn:

• Huidskleur of ras, ook wel racisme genoemd.
• Leeftijd: je bent jong of juist oud. 
• Seksualiteit: je bent homo-, hetero- of biseksueel. 
• Sekse: je bent man of vrouw, deze vorm heet seksisme. 
• Geloof: je bent joods, christelijk of islamitisch.
• Uiterlijk: je hebt rood haar of een handicap. 

Het samenleven van veel cultuurgroepen in ons land kan leiden tot spanningen, dit laten we zien aan de hand van enkele voorbeelden over: religieuze vrijheid, de positie van de vrouw, huwelijk & seks en vrijheid van meningsuiting. 

Religieuze vrijheid – Orthodoxe christenen en moslims geloven dat alle gebeurtenissen in het leven door God worden bepaald. Vanuit deze overtuiging weigerde streng gereformeerden om hun kinderen te laten inenten. Mede hierdoor brak er een polio-epidemie uit. Een ander voorbeeld: voor Nederlanders afkomstig uit Sudan, Ethiopië en Somalië behoort vrouwenbesnijdenis tot een culturele en religieuze traditie. Vanwege de ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit stuit vrouwenbesnijdenis op veel verzet in ons land. Het is dan ook strafbaar. 

Positie van de vrouw – Heel erg lang hebben emancipatiebewegingen gestreden voor de gelijkberechting van vrouwen en homo's. Maar niet iedereen onderschrijft dit uitgangspunt. Zo vinden sommige christenen, moslims en ook ongelovigen dat de man boven de vrouw staat. De SGP wil bijvoorbeeld als orthodox-christelijke partij niet dat vrouwen politieke functies in de partij vervullen. 

Huwelijk en seks – In Islamitische en Hindoestaanse gezinnen wordt het huwelijk vaak gezien als een middel om bepaalde families met elkaar te verbinden. Vanwege de familie-eer is seks daarom voor het huwelijk, zeker voor meisjes, verboden. 

Vrijheid van meningsuiting – Vaak zijn conflicten over verschillen in normen en waarden op te lossen met een beroep op de wet: de wet geeft aan wat wel en niet mag. Maar soms is niet duidelijk waar de grenzen van persoonlijke vrijheid liggen. Artikel 7 van de grondwet stelt duidelijk grenzen aan de vrijheid van meningsuiting door de toevoeging 'behoudens een ieder verantwoordelijkheid jegens de wet.'